Satyrykon

Satyrykon

Satyrykon to prestiżowy, znany na całym świecie, festiwal humoru w sztukach wizualnych. Poświadczają to między innymi: plakietka Grand Prix amerykańskiego pisma Witty World oraz maksymalna nota 5 gwiazdek przyznana przez Federację Organizacji Rysowników FECO. Inicjatorami imprezy w 1977 roku byli legniczanin Andrzej Tomiałojć i wrocławianin Robert Szecówka.

Początkowo Satyrykon miał charakter lokalny i był wystawą rysunków wrocławskiego środowiska artystycznego, ale już w roku w 1978 przekształcił się w ogólnopolską, konkursową wystawę rysunku satyrycznego. Przez wiele lat Legnica była pierwszym i jedynym miejscem spotkań twórców polskiej satyry, zaś sam Satyrykon skutecznie przyczyniał się do popularyzacji rysunku satyrycznego w Polsce. Impreza sukcesywnie wzbogacała swój program i poszerzała formułę. W 1980 roku po raz pierwszy zorganizowana została Międzynarodowa Wystawa Fotograficzna Fotożart, natomiast prace nadsyłane na konkurs rysunku satyrycznego oceniano w dwóch kategoriach: satyry i żartu. Obie wystawy łączyła wspólna nagroda Grand Prix Satyrykonu.

W roku 1985 Ogólnopolska Wystawa Rysunku Satyrycznego oficjalnie stała się konkursem międzynarodowym. Nawiązane zostały ścisłe kontakty z wieloma artystami, krytykami sztuki i organizatorami festiwali z zagranicy. Efektem tej współpracy była między innymi szeroka akcja promocyjna w Niemczech.

Obecnie Międzynarodowa Wystawa Satyrykon jest otwartym konkursem dla rysowników, grafików, malarzy, rzeźbiarzy, plakacistów i fotografików. Co roku w zmaganiach biorą udział tysiące prac kilkuset autorów z kilkudziesięciu krajów świata. Poza wystawą konkursową podczas Satyrykonu odbywają się liczne imprezy towarzyszące. Najważniejsze z nich to autorskie ekspozycje najwybitniejszych twórców. Dotychczas swoje osiągnięcia prezentowali w Legnicy m.in. Eryk Lipinski (twórca warszawskiego Muzeum Karykatury), Szymon Kobyliński, Zbigniew Jujka, Andrzej Mleczko, Edward Lutczyn, Sławomir Mrożek, Roman Cieslewicz, Franciszek Starowieyski, Franciszek Maśluszczak, Gerhard Gepp, Janusz Kapusta, Zygmunt Januszewski, Andrzej Czeczot, Janusz Stanny, Jiri Sliva, Andrzej Krauze, Rafal Olbinski, Zdzisław Witwicki, Andrzej Legus, Grzegorz Szumowski, Leszek Wiśniewski, Borislav Stanković czy Mikhail Zlatkovsky.

Również najwybitniejsi artyści (jak choćby Zygmunt Januszewski, Stasys Eidrigivicius, Janusz Kapusta, Eugeniusz Get-Stankiewicz, Jerzy Czerniawski, Wiktor Sadowski, Wiesław Walkuski, Wiesław Rosocha, Rafał Olbinski, Mieczysław Górowski, Jan Lenica, Krzysztof Nitsch, Piotr Gawron, Tomasz Ross, Józef Stasinski, Jan Kucz, Magdalena Dobrucka, Ludmiła Ostrogórska, Antoni Grabowski, Waldemar Świerzy, Andrzej Krauze, Mirosław Gryń, Wiesław Grzegorczyk czy Sławomir Sokołowski) są co roku autorami oprawy graficznej satyrykonowych wydawnictw i medali. Tworzą one obecnie cenną kolekcję.  Legnicki Satyrykon posiada także wspaniały zbiór prac podarowanych przez autorów z Polski, Europy, Azji, obu Ameryk i Australii. Galeria Satyrykonu, bo tak nazwano tę kolekcje, liczy obecnie ponad dwadzieścia pięć tysięcy prac.

Organizatorom Satyrykonu udało się skupić wokół imprezy najwybitniejszych twórców tej dziedziny, pozyskać ogromne rzesze odbiorców i sympatyków, jurorów, sponsorów i mecenasów. Efektem tej współpracy były dwa wydania wysokonakładowej gazety Satyrykon.

Andrzej Tomiałojć (1947-1991) – człowiek, któremu legnicka kultura zawdzięcza Satyrykon, Legnickie Dni Poezji, Misterium Jazzowe, dobre imię klubu Parnasik i wiele innych znaczących imprez. Jak na prawdziwego arystokratę ducha przystało, był człowiekiem nad wyraz wrażliwym. Dostrzegał w codziennym życiu elementy groteski, żartu czy filozoficznego humoru. Nieobcy był mu czarny humor uprawiany przez zaprzyjaźnionego Macieja Zembatego. Z tych cech osobowości Andrzeja narodziły się początki legnickiego Satyrykonu.       

Robert Szecówka-Robs (1936-2020) – architekt, scenograf, rysownik, karykaturzysta, satyryk. Wielokrotnie nagradzany za swoją twórczość w Polsce i na międzynarodowych wystawach, m.in. w Belgii, Holandii, Kanadzie, Niemczech, Wielkiej Brytanii, we Włoszech i na Ukrainie. Opublikował w kraju i zagranicą prawie dziesięć tysięcy rysunków oraz kilkadziesiąt pisanych małych form satyrycznych. Napisał również w stylu groteski powieść „Pałer” składającą się z 20 tysięcy słów zaczynających się na literę „P”. Od 1986 roku Robert Szecówka mieszkał w Hamburgu.

Szczegółową historię znajdziecie na www.satyrykon.pl